Per 1 juli 2025 aanpassing VCA 2017/6.0

Datum: 11-06-2025

SSVV heeft aangekondigd dat ze per 1 juli 2025 de VCA 2017/6.0 checklist gaan aanpassen. Specifiek worden vraag 1.3 en 1.4 uit de checklist aangepast (van toepassing voor VCA** en VCA-P).
Bedrijven die VCA-gecertificeerd  zijn (VCA** en VCA-P)  moeten vanaf die datum de benodigde vaardigheden benoemen in de functieomschrijving van leidinggevenden en deze vaardigheden terug laten komen in de beoordeling. Bij het benoemen van de benodigde vaardigheden moet rekening gehouden worden met de specifieke risico’s van het bedrijf (reeds benoemd in vraag 2.1 en vraag 2.2 van VCA 2017/6.0) en andere bedrijfsspecifieke omstandigheden, zoals de opbouw van het personeelsbestand.

Inhoudelijke wijzigingen

Vanwege het belang van leiderschapsvaardigheden als onderdeel van VCA worden in vraag 1.3 en 1.4 van VCA 2017/6.0 per 1 juli 2025 de volgende dikgedrukte teksten ingevoegd:

• In vraag 1.3 minimum eis 2: “Functieomschrijvingen van alle leidinggevenden verschaffen helderheid over taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en vaardigheden met betrekking tot VGM.”
• In vraag 1.3 documenteis 2 : “functieomschrijvingen VGM (taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en vaardigheden)”
• In vraag 1.4 minimumeis 3 : “De beoordeling is gebaseerd op de functieomschrijving van de betrokkenen (taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en vaardigheden, zie vraag 1.3).”

Verdere toelichtingen

Leiderschapsvaardigheden in VCA 2017/6.0

Niet alle personen die leidinggeven, bezitten van nature over de juiste vaardigheden om zich ook als leidinggevende te gedragen. Denk daarbij aan feiten verzamelen, analyse van die feiten, besluiten hoe het werk veilig en gezond moet worden aangepakt, communicatie met de medewerkers en monitoren (inclusief toezicht houden).
Om ervoor te zorgen dat leidinggevenden daadwerkelijk over deze leiderschapsvaardigheden beschikken, heeft SSVV de VCA  2017/6.0 op dit punt aangepast. Dit betekent dat bedrijven de benodigde vaardigheden moeten benoemen én de leidinggevenden actief moeten ondersteunen bij het verkrijgen van deze vaardigheden. Deze aanpassing is vanaf 1 juli 2025 van kracht via een besluit. Hiermee wordt geborgd dat bedrijven verantwoordelijkheid nemen voor de leiderschapsvaardigheden van hun leidinggevenden en actief bijdragen aan leiderschap.

Waarom juist leidinggevenden?

Veilig werken is het beheerst nemen van aanvaardbare risico’s. Leidinggevenden zijn daarbij belangrijk. Leidinggevenden hebben invloed op de keuze van werkmethodes, de in te zetten medewerkers en de communicatie op het werk. Daardoor zijn leidinggevenden bepalend voor het beheersen van het werk en het beperken van de risico’s tot uitsluitend voor het bedrijf “aanvaardbare risico’s”.

Aan de slag en geen paniek

SSVV begrijpt dat deze wijziging belangrijk is voor bedrijven en de termijn tot 1 juli 2025 kort is. In onze audits zullen wij aandacht schenken aan deze vernieuwde eisen. Daarbij is besloten dat, indien bij audits blijkt dat u en uw organisatie hier nog onvoldoende invulling aan heeft gegeven, dit tot 1 juli 2026 uitsluitend kan leiden tot een “verbeterpunt”. U heeft dan een jaar de tijd om dit concreet op te pakken en uit te werken. Voor dit onderwerp worden voorlopig geen afwijkingen geschreven, omdat het belangrijk is dat iedereen voldoende tijd krijgt om de beste oplossing te kiezen en te implementeren.

Opleidingen

Mocht u het in uw organisatie noodzakelijk achten dan kan er altijd voor aanvullende opleiding van de leidinggevende(n) gekozen worden. Namens SSVV is een voorbeeld opleiding in de markt beschikbaar middels het opleidingstraject “Leidinggeven aan veilig werken”. Het is NIET verplicht gebruik te maken van een opleidingstraject. Het opleidingstraject is een voorbeeld dat kan worden ingezet als het past bij de situatie van uw bedrijf. In de markt zijn natuurlijk ook andere opleidingen beschikbaar en mogelijk is de daadwerkelijke invulling van de vaardigheden in uw organisatie al voorzien.

Veelgestelde vragen (vanuit SSVV)

V: Bij ons bepaalt de werkvoorbereiding de werkmethode. Wat is dan de rol van de operationeel leidinggevende hierbij?
A: Ondanks dat de werkvoorbereiding een werkmethode heeft gekozen, moet de operationeel leidinggevende ter plaatse zelfstandig kunnen beoordelen of deze werkmethode passend is voor de daadwerkelijke situatie die hij/zij ter plaatse op het moment van aanvang aantreft. De operationeel leidinggevende moet kunnen beoordelen of de door de werkvoorbereiding gekozen werkmethode in de situatie ter plaatse veilig kan worden toegepast. En hij/zij moet in staat zijn hiervoor de benodigde informatie te verzamelen, deze op waarde te schatten (analyseren) en zelf een besluit te nemen of het werk zo inderdaad kan worden uitgevoerd.
V: Onze medewerkers zijn mondig genoeg. Waarom heeft de operationeel leidinggevende extra communicatievaardigheden nodig?
A: Ook al zijn de medewerkers communicatief vaardig, de operationeel leidinggevende moet zijn besluit over de gekozen werkmethode effectief kunnen overbrengen. Hij/zij moet in staat zijn om niet gemakkelijke boodschappen over te brengen en heeft bovendien een voorbeeldfunctie bij het in gesprek gaan met medewerkers over hun gedrag. Daar zijn sterke communicatieve vaardigheden voor nodig.
V: Ons moederbedrijf heeft al een ontwikkelprogramma voor leiderschap. Moeten we nu alles opnieuw doen?
A: Nee, als het ontwikkelprogramma van het moederbedrijf al voldoende aandacht besteedt aan leiderschapsvaardigheden in uw bedrijfsspecifieke situatie, dan kunt u daar eenvoudig naar verwijzen.
V: Moeten alle leidinggevenden nu naar het opleidingstraject “Leidinggeven aan veilig werk”?
A: SSVV meent dat het opleidingstraject voor veel bedrijven een handvat kan bieden om concreet invulling te geven aan het verkrijgen en aantonen van leiderschapsvaardigheden. U moet echter als bedrijf zelf besluiten of dit opleidingstraject inderdaad passend is voor de specifieke risico’s en omstandigheden bij uw bedrijf.

Extra informatie

SSVV heeft als schemabeheerder van VCA (2017/6.0) op haar website meer informatie gepubliceerd op het gebied van de wijzigingen en de eventuele opleiding.
Mocht u naar aanleiding van deze wijzigingen nog specifieke vragen hebben, neem uiteraard altijd contact met ons op! Elisabeth Koolman is binnen EBN Certification schemabeheerder voor de SCL.